وبلاگ حقوقی توحید جلایری نیا : نیلوبلاگ

دادگاه صالح به رسیدگی در خصوص اتهام و یا اتهامات عدیده متهم در نظام حقوقی ایران

وقوع جرم در جامعه همواره موجب اختلال در نظم و امنیت می شود و به همین جهت قانونگذار برای پیشگیری از وقوع جرم و مجازات مجرمین قوانینی را وضع می کند . اما گاهی یک فرد مرتکب چند جرم می شود و باید بعد از تحقیقات مقدماتی و بررسی توسط دادسرا زمانی که مجرمیت متهم احراز شد و پرونده برای صدور حکم مقتضی به دادگاه ارسال می شود باید دادگاه صالح معین باشد .

مساله این است که اگر متهم مرتکب چند جرم شده باشد و جرایم ارتکابی؛ در حوزه های قضایی متفاوتی واقع شده باشد چه دادگاهی صلاحیت رسیدگی به جرم را دارد . به همین دلیل در این مقاله به بررسی نحوه رسیدگی به جرائم متعدد، بر اساس مااده 310 قانون ایین دادرسی کیفری و دادگاه صالح رسیدگی کننده به جرم و ارتکاب چند جرم در حوزه های قضایی مختلف می پردازیم .

در ماده 310 4 فرض در نظر گرفته شده است.

منطبق با ماده فوق الاشعار؛ اصل بر این است که متهم در دادگاهی محاکمه شود که جرم در حوزه قضایی آن به وقع پیوسته باشد. لیکن در همین ماده؛ سه فرض دیگر نیز از سوی قانون گذار در نظر گرفته شده است و برای هر فرض تکلیف دادگاه (منظور دادسرا و محاکم کیفری 2 استان)صالح نیز مشخص گردیده است.

فرض دوم؛ اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه های قضایی مختلف گردد دادگاهی صالح است که مهم ترین جرم در حوزه آن واقع شده است

فرض سوم؛ اگر مجازات جرائم مساوی باشد ، دادگاهی که مرتکب در آن دستگیر شده است صلاحیت رسیدگی به تمام جرائم را دارد . اگر متهم دستگیر نشده باشد ، دادگاهی که ابتدا تعقیب در حوزه آن شروع شده است صلاحیت رسیدگی به تمام جرائم را دارد .

منظور از دادگاه صالح چیست؟

دادگاه صالح رسیدگی کننده به جرم یعنی دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به آن جرم و صدور حکم محکومیت را دارد . قانونگذار در قوانین جزایی و کیفری بر حسب نوع جرم و میزان مجازات دادگاه های متعددی را برای رسیدگی و صدور حکم پیش بینی کرده است .

بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری اصل بر این می باشد که متهم در دادگاهی محاکمه می شود که جرم در حوزه آن واقع شده است به عبارت دیگر دادگاهی صالح به رسیدگی به جرم و صدور حکم مقتضی می باشد که جرم در آنجا محقق شده است .

لازم به ذکر است که قانونگذار در قانون آیین دادرسی کیفری برای اصل ( متهم در دادگاهی محاکمه می شود که جرم در حوزه آن واقع شده است ) استثنائاتی را قائل شده است که در ذیل به آن می پردازیم .

ارتکاب چند جرم در حوزه های قضایی مختلف و دادگاه صالح رسیدگی کننده به تمام آن جرایم در قانون بیان شده است یعنی اگر یک نفر در چند حوزه قضایی مختلف مرتکب جرم شود قانونگذار راهکاری را پیش بینی کرده است که به تمام آن جرائم در یک دادگاه انجام شود.

بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری اصل بر این می باشد که دادگاهی صالح به رسیدگی به جرم است که جرم در آنجا محقق شده است . اما گاهی مجرم مرتکب چند جرم می شود که هر یک را در حوزه قضایی متعددی مرتکب شده است که به عنوان مثال : می توان گفت اگر فردی در اصفهان و تهران و یزد مرتکب جرمی شود و در قم دستگیر شود مسئله ای که مطرح می شود این است که کدام دادگاه صلاحیت رسیدگی و صدور حکم را دارد

قانونگذار برای حل این مشکل راهکاری را پیش بینی کرده است که باید به این نکته توجه شود که جرایم دارای مجازات مساوی هستند یا جرایم دارای مجازات مساوی نیستند که در قانون آیین دادرسی کیفری دو حالت متصور می باشد.

الف؛ اگر جرائم از حیث مجازات مساوی نباشند : بر طبق قانون اگر فردی مرتکب چند جرم در حوزه های مختلف قضایی شود که مجازات های مختلفی دارند دادگاهی صلاحیت رسیدگی به جرم را دارد که مهم ترین جرم در حوزه قضایی آن واقع شده است . این دادگاه که صالح به رسیدگی می باشد به صورت توامان و یکجا به کلیه اتهامات رسیدگی می کند .

به طور مثال : اگر فردی در اصفهان مرتکب جرم ضرب و شتم شود و در تهران مرتکب جرم سرقت شود و در یزد مرتکب جرم قتل عمد گردد دادگاه یزد که مهمترین جرم در آن محقق شده است؛ صلاحیت رسیدگی به جرم ضرب و شتم را دارد .

ب؛ اگر جرائم از حیث مجازات مساوی باشند : دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شده به همه جرائم رسیدگی می کند و به عبارت دیگر دادگاه صالح به رسیدگی فردی که در حوزه های قضایی مختلف مرتکب جرمی با مجازات برابر شده است دادگاهی است که فرد در آنجا دستگیر شده است .

به طور مثال : اگر فردی در چند شهر مرتکب جرم مانند توهین یا ضرب و جرح و مجازات آنان یکسان باشد ، دادگاهی صلاحیت رسیدگی به جرم را دارد که مجرم در آنجا دستگیر شده است .

بر طبق ماده 310 قانون آیین دادرسی کیفری حالت دیگری که متصور است حالتی است که متهم هنوز دستگیر نشده است در این حالت یعنی اگر متهم هنوز دستگیر نشده است دادگاهی که ابتدا تعقیب در حوزه قضایی آن شروع شده صلاحیت رسیدگی به تمام جرائمی که فرد در شهرها یا حوزه های قضایی مرتکب شده است را دارد .

پایان

با تشکر از وب سایت تخصصی هیوالاو